Eerst de frietjes, dan de moraal.

Op Untold Asian Stories las ik de getuigenis van Thomas, een 11-jarige Belgische jongen met Aziatische roots. Sinds kort is zijn vriendje hem beginnen aanspreken met 'ching chong' wat door de jongen als erg kwetsend en racistisch wordt ervaren. Maar het vriendje heeft geen benul van de diepe impact op de jongen.

Deze rake getuigenis bracht me terug naar de situatie een week eerder. Het was vrijdagavond en de schoolbel maakte een einde aan het weekthema over Azië en China in de tweede kleuterklas. Onze dochter M (5j) was helemaal geboeid geraakt door Azië en kwam versierd met "Chinese oogjes" vol enthousiasme vertellen wat ze allemaal had geleerd.

M is dol op verkleden en make-up. Dus het zwarte Geisha-schminklijntje boven haar ogen bracht haar in haar fantasie helemaal naar China. "Kijk papa, ik heb Chinese oogjes, je mag me niet herkennen", riep ze me toe. Ik betrapte mezelf op een oncomfortabel gevoel toen ze dit kracht bij wilde zetten door met de vingers haar ooghoeken wat op te trekken.

Daar was het besef dat dit een cruciaal moment kan zijn in de opvoeding van M waarop we kunnen kiezen tussen: racisme subtiel normaliseren en institutionaliseren, of van jongs af aanleren dat racistisch gedrag niet ok is. "Als we willen dat onze kinderen opgroeien tot volwassenen zonder vooroordelen of vooringenomenheid, moeten we als leerkrachten en als ouders soms uit onze comfortzone stappen", stellen Eva Dierickx en Eva Faes (AP-Hogeschool).

Dus daar stond ik, kou te lijden buiten de eigen comfortzone. Achter mij klikte de deur naar comfort in het slot en voor me een driesprong niet wetend waarheen. De emotie wou mee in de spontaniteit van het jonge leven, de intuïtie wou richting een moraliserende les waarom je zo'n gebaren beter niet maakt en de ratio wou richting dialoog. De ratio haalde het aanvankelijk en het gesprek begon. Hiermee had ik keurig de checklist afgevinkt om racisme bespreekbaar te maken bij onze dochter.

Maar het was vrijdag, en de vermoeidheid zat in ieders kleren, de zwarte schmink was ondertussen al uitgesmeerd tot een pandabeer en de roep om frietjes klonk luider dan de vraag om even naar papa zijn vragen te luisteren. Dus hoe moest de situatie landen? Toch een snelle moraal meegeven en M haar enthousiasme doorprikken, het kind van 5j ruimte geven om fouten te maken en begrip tonen voor kinderlijke onschuld, of een combinatie en er net als de avondrush een geploeter van maken waar M hopelijk de clue, al is het een fragment, van opsteekt?

Daags nadien reden we door Leuven toen M, nog steeds enthousiast van de Azië-reis, riep: "Kijk daar, een Chinees!" We hadden net ontbeten, dus tijd voor moraal.

____

Tot slot nog dit:

Alle bewondering en appreciatie voor de moeite en toewijding die juffen en meesters iedere dag opnieuw leggen in de ontwikkeling van onze kinderen. Ze slagen erin om bomvolle klassen energieke kleutertjes in een mum van tijd bewust te maken van de wereld rondom hen, de verschillende werelddelen en de diversiteit aan culturen die de aarde verrijkt. Ze dansen mee op de slappe koord om van onze kinderen respectvolle wereldburgers te maken!

En bovenal, alle steun en respect aan Thomas en iedereen die elke dag moet opboksen tegen onrecht en racisme. Een maatschappelijke strijd die we samen te voeren hebben, elke dag.
Want zwijgen is geen optie!