de leukste gezelschapsspellen voor 3 tot 10 jaar

Wie speelde er vroeger niet graag spelletjes? Ik alvast wel en toegegeven, ik zou graag onze kinderen evenveel plezier zien maken. Jij ook?

Zelf ook meespelen? Ja graag, natuurlijk zelfs, want als dat niet als quality time geldt, weet ik het ook niet meer. En ja, het mag zelfs wat leerrijk zijn.

Maar waar begint een mens tegenwoordig? Een dikke 20 jaar geleden is het hele bordspelgebeuren aan een explosieve groei begonnen. Het positieve hieraan is de enorme groei in keuzemogelijkheden. Ja, hoera, er is nog iets anders dan Monopoly! (Al is een hotel runnen op de Nieuwstraat altijd aardig meegenomen.)

Het negatieve is echter dat je er bijna obsessief mee moet bezig zijn om door het speelbos de spelletjesbomen nog te zien. Het aanbod is enorm, gaande van ecofriendly puzzelspellen voor kleuters tot fancy pancy elektronica voor bijna tieners.

Ja, u raadt het al, ik ben een klein beetje gebeten door de bordspellenmicrobe. Spelletjes spelen doen we hier regelmatig en we hebben ondertussen al een interessante collectie uitgebouwd. Ik deel mijn interesse graag met u en lijst dan ook met evenveel plezier wat aanraders op. Elke leeftijd is anders, dus bundel ik mijn tips per leeftijd.

Leeftijd: 3-4 jaar

Zonder reclame te willen maken, op deze leeftijd kan je vrij weinig mis doen met het aanbod van HABA. Ik zou op deze leeftijd ook vooral spellen aanraden die puur of bijna puur uit geluk bestaan. Je hoeft jezelf dan niet in te houden om te vermijden dat je je kleine uk en zijn spelplezier de grond in boort.

Bij ons in huis was Hop in Galop een absolute topper en ik vind dit nog steeds een aanrader wegens een paar redenen:

• De dobbelsteen waarmee je paard vooruit gaat is een D3, dat wil zeggen: een dobbelsteen waar enkel 1 tot 3 op voorkomt. Voor kinderen die nog maar net leren tellen, is dat veel minder overweldigend dan direct tot 6 tellen (dat is meer dan er vingertjes aan één hand zitten!) en door die kleinere spreiding blijft het spel ook spannender.

• Er zijn enkele opties om de spelregels een beetje moeilijker te maken. Niets wereldschokkends maar het kan de levensduur van het spel wat verlengen.

• Je hebt elke beurt een excuus om paardengeluiden te maken.

Ook een aanrader is "Mijn eerste boomgaard". Dit valt in de categorie coöperatieve spellen, ofwel: we werken samen om het spel te verslaan. Dat leren samenwerken en voor elkaar supporteren is op zich al een goede les en, ook al is leren verliezen ook een belangrijke levensles, soms heb je gewoon geen zin om de verliezer te moeten troosten op het eind van een partijtje.

Natuurlijk blijft ook dé klassieker der klassiekers overeind: memory.

Educatief verantwoord en verkrijgbaar in letterlijk honderden verschillende thema's. Je kind (of jezelf) kan fan zijn van Bumba, Hopla, auto's, diertjes,... het maakt niet uit, je vindt wel wat.

Leeftijd: 5-6 jaar

De meeste kinderen kunnen op deze leeftijd nog niet lezen, maar er is wel een duidelijke sprong merkbaar in redeneringsvermogen. Dus openen er zich zeer veel opties, inclusief een aantal spellen voor volwassenen, gesteld dat ze 'language-independent' zijn (dus zonder tekst die roet in het eten komt gooien.).

Junior Stratego: Waarom deze versie en niet de gewone stratego? In de meest eenvoudige versie van het spel, lijkt dit eigenlijk meer op Memory met een dobbelsteen erbij, wat het al plezierig maakt vanaf 5, en éénmaal je wat meer tactiek wil, kan je met de kleurrijke stukken gewoon stratego spelen.

SOS Dino: Samen de dino's redden van de lavastromen! Ja, er staat 7+ op de doos maar dat is een schromelijke onderschatting van de capaciteiten van de kinderen. Je trekt een tegel uit een zak, legt die op het bord en verplaatst een dino. Zo, je kent nu 80% van de regels.

Tsuro of the Seas: Dit is niet specifiek een kinderspel, maar zeker al speelbaar met kinderen. Probeer elkaar van het bord af te dirigeren door je tegeltjes te plaatsen, terwijl je met je eigen bootje probeert om niet zelf van het bord te gaan, niet te botsen en niet in de mond van een draak te zeilen. Chaos alom en een partijtje is gespeeld in 10 minuten. Ben je niet zo gewonnen voor chaos, laat dan de draken weg.

Colt Express: Over chaos en ermee omgaan gesproken...Colt Express is een zogeheten "programming game". Elke ronde bestaat uit 2 fases: 1 waarin je kaartjes legt met wat je gaat doen en een tweede fase waarin je die acties ook uitvoert. Dit leidt nogal eens tot "Oh, ik was vergeten dat ik nu op de trein zou staan..." en dies meer. Het speelbord is een in elkaar te knutselen kartonnen Wild West trein, op zich al een pareltje.

King of Tokyo: Hier zondig ik zelf tegen het "zorg dat de spelletjes taalonafhankelijk zijn"-principe...maar er is hier ten huize al veel te veel gelachen met de reuzemonsters die Tokyo, maar vooral elkaar tot moes slaan. Er staat tekst op de kaartjes die je kan kopen in het spel, maar a) zelden veel tekst en b) iedereen kan de kaarten zien, dus als het echt nodig is, kan je de kaart nog een tweede of derde keer uitleggen zonder dat het spelverloop wijzigt.

Muizenval: Let niet te hard op de Mensa aanbevelingen op de doos. Die blijken, als je de kleine lettertjes leest, afgekocht te zijn. Het is uiteindelijk nog een puur geluksspel met als extra bonus dat papa zich kan laten uitlachen, als hij tijdens het opzetten per ongeluk zelf de val in gang zet.

Leeftijd: 7-9 jaar

Op deze leeftijd zijn er, volgens mijn ervaring, 2 grote veranderingen: alle spelers kunnen nu lezen en het lukt ook al veel beter om verschillende stappen vooruit te denken in plaats van enkel de eerstvolgende stap in te schatten.

Hive: Hive is een vrij abstract spel dat gevoelsmatig wel wat van schaken weg heeft. Je moet met jouw insecten, met elk hun eigen manier van bewegen,  proberen de koninginnebij van de ander te omsingelen, terwijl hij exact hetzelfde bij jou probeert.

De kleurrijke figuren betekenen ook dat kleine broer of zus wel aandacht zal hebben voor dit spel. Een groot voordeel aan dit spel is het formaat. Er is een reiseditie, maar persoonlijk heb ik de gewone editie en vind ik die meer dan compact genoeg om in de rugzak te smijten die je meeneemt als je eens gaat picknicken/zwemmen/...

Ticket to Ride: Trek kaartjes, plaats treintjes, haal je bestemmingen binnen en vervloek je familieleden als ze net voor jouw beurt die lange route volzetten, waardoor je van Londen via Barcelona en Zurich naar Parijs moet. Een partijtje kan wel even duren, dus dit is een spel voor de meer geduldige kinderen en vaders. Ik heb ook even getwijfeld om Ticket to Ride: Mijn eerste reis hier te plaatsen, maar we hebben hier zelf gemerkt dat dat al snel als té eenvoudig werd bestempeld. MAAR (eerlijk is eerlijk) het speelt heel wat sneller.

Monopoly Gamer: Mario Kart edition: Ja, de bordspelhobby heeft Monopoly al lang achter zich gelaten. Maar dit spel is dan ook meer Mario Kart dan Monopoly. Munten vliegen voortdurend van de ene naar de andere speler gedurende de 20 minuten dat het spel duurt.

Machi Koro: Ja, nog een dobbelspel maar deze keer niet puur geluk, want je bouwt zelf je stad op en als je een goede mix van gebouwen neerzet, zal je vaker "geluk" hebben dan wanneer je dat niet doet. Je kan, als je wil, dit ook gebruiken om een paar basisconcepten van kansberekening uit te leggen.

De Vergeten Stad: Nog een coöperatief spel, maar dan nu ééntje waar je best leert tegen je verlies kunnen, zelfs als volwassene. Graaf de onderdelen van je neergestort luchtschip op, voordat de storm te hevig wordt of voor je zonder water zit.

Leeftijd: 10+

Ik heb een donkerbruin vermoeden dat vanaf deze leeftijd eigenlijk zowat alles kan, zolang het thema op leeftijd is (dus geen "This war of mine" waar je de gruwelen van een oorlog probeert te overleven...).Maar voor de zekerheid: watch this space next year.

Ik ga nu stoppen met onze spellenverzameling te doorlopen. Zoals gezegd, er zijn nog legio opties. Als jouw stad of dorp voorzien is van een spellenspeciaalzaak, willen de uitbaters je vast verder helpen. Als je nog meer geluk hebt, kent je omgeving zelfs een spellenclub en kan je regelmatig een spel spelen zonder je eigen kasten te laten uitpuilen. Of ga eens naar een spellenbar zoals The Playground in Antwerpen. (zie link).

Veel speelplezier!

Davy