Opvoeden in de digitale wereld? Begin bij jezelf.
Na een loopbaan van 12 jaar waar jongeren én media centraal stonden, startte ik een dik jaar geleden, samen met een jeugdvriend ‘digisaurus” op.
We geven lezingen voor ouders, leerkrachten en professionals over mediaopvoeding. Elke lezing start ik met een disclaimer.
“ Het is niet omdat ik vooraan sta om uit te leggen hoe het zóu kunnen, dat het bij mij thuis altijd perfect loopt! Mijn dochter is écht de leukste van heel de wereld, maar ze heeft ook een sterk eigen willetje. En mijn zoon is de allercoolste van de hele wereld, maar soms vind ik ook zijn ‘UIT’-knop niet terug.”
Op zo’n moment gebruik ik de tablet al eens graag als babysit en parkeer ik ze - tegen mijn eigen principes in - graag enkele uren voor ‘Helden’ of godbetert één of andere eindeloze Netflixstream… Maar verder is er nog een redelijke digitale vrede in huis.
Mijn vrouw en ik zijn er ons echter heel erg van bewust dat deze ‘digitale rust’ van voorbijgaande aard is. De dag komt dichterbij dat wij als gezin werk moeten maken van duidelijke, harde afspraken, omdat mijn zoon op Fortnite wil, mijn dochter een TikTok account wil en ze allebei willen snapchatten met hun vrienden.
Omdat we ons enkele jaren geleden zelf wel heel wat vragen stelden bij ons eigen mediagebruik, voerden we geleidelijk aan al enkele geslaagde en eerlijk gezegd ook minder geslaagde experimenten uit om dat eigen mediagebruik beter onder controle te krijgen. Ik zet er hieronder graag vijf op een rijtje die voor ons min of meer een verschil maken.
Ook hier een disclaimer. Iedereen is anders en wat voor mijn gezin een meerwaarde is, kan mogelijks voor jouw gezin helemaal niet werken. Elke situatie is anders en elk gezin kent zijn eigen dynamiek. Laat in de commentaren gerust na wat jullie als vaders al probeerden om jullie eigen mediagebruik, en dat van je gezin onder controle te houden.
1/ Geen smartphone in de slaapkamer
Geen smartphones mee naar de slaapkamer. Geen schermen op de slaapkamer is zowat een gouden regel geworden voor mij en mijn vrouw. Want op een dag wil mijn zoon zijn eerste smartphone ook meenemen naar zijn kamer en dan wil ik niet de discussie moeten voeren, waarom hij dit niet mag en wij wel.
Mijn vrouw zag dat aanvankelijk niet zitten, want haar smartphone was haar wekker. En, zei ze, … heb ik makkelijk praten, want ik hoef nooit een wekker te zetten. Blijkt dus er nog winkels zijn waar je dat gewoon kan kopen,... een wekker. Zeven euro kost dat.
2/ Geen schermen rond de keukentafel
Geen schermen aan de keukentafel is ook een blijvertje. Dit leverde trouwens al hilarische momenten op, wanneer de dochter (toen 4 jaar) werd terecht gewezen door de zoon terwijl ze haar speelgoed-gsm op de tafel legde.
3/ Geen tv-scherm in de living
Geen centraal aanwezig televisiescherm meer in de leefruimte. Dit was een meer ingrijpende beslissing, maar ik heb er nog geen moment spijt van gehad. Dat betekent dat we enkel nog online kijken naar programma’s op Netflix, VRTnu of VTM.be. We deden dat aanvankelijk via een 13 inch notebook (dat is écht heel klein).
Let op, het is niet dat we televisie vies vinden of zo. We kijken zelf namelijk heel graag tv. Ik ben zelf audiovisueel geschoold, maar de lokroep van het scherm was heel erg groot. In plaats van een tv kochten we onszelf een kwalitatieve miniprojector (nebula anker capsule - aanrader!) die we steeds moeten klaarzetten en opruimen bij het begin en einde van elke kijkbeurt. Dit zorgt ervoor dat aan tv-kijken een vertragend ritueel vooraf gaat en we niet meer snel even de tv aanzetten.
4/ De Smartphoneparkeerplaats
Onze telefoons krijgen een vaste plaats op de smartphone-parkeerplaats. Het idee was even simpel als geniaal. Een vaste plaats voor je smartphone. Een beetje afgekeken van het concept van de vaste telefoonlijn. Toegegeven, deze regel was tot nu toe nog geen al te groot succes.
Het grote probleem is dat de smartphone in huis nodig is voor bijvoorbeeld de bediening van radio en muziek, de bediening van de projector, ... Eigenlijk zijn dit echter allemaal flauwe excuses om te moeten zeggen dat ik zelf nog te veel vasthang aan mijn schermpje. Maar ik geloof wel heel hard in dit idee, dus misschien geef ik het binnenkort nog wel eens een kans.
5/ Samen kijken
Als de kinderen tv kijken, dan kijken mijn vrouw en ik mee. Eerlijk toegegeven, we doen dit niet altijd, maar installeerden op die manier wel de gewoonte om elke avond samen met onze kinderen naar het jeugdjournaal Karrewiet te kijken.
Voor de kinderen is dit een echt familiemomentje geworden dat ze ook koesteren. Bovendien komen er in Karrewiet regelmatig nieuwtjes over smartphonegebruik, gaming enzoverder en praten we hier wel eens over na.
Wouter en Bert, de vaders van Digisaurus delen hun expertise en ervaringen rond schermgebruik en online media. Ontdek al hun andere bijdrages.
Wouter (38) fiere ‘digipapa’ van zoon S. (8) en dochter W. (6). Onderzoeker ‘digitale informatievaardigheden’ bij Howest en gepassioneerd spreker over mediaopvoeding onder de naam ‘digisaurus’. (www.digisaurus.be).
